Desuprismo kaj desubismo

Esperantistoj kutime diskutas pri multaj temoj.
Unu el ili estas instruado pri Esperanto en la lernejo.
Do, kara leganto, mi demandas al vi ĉu vi deziras ke Esperanto estu deviga studobjekto en la lernejo ĉu, male, vi preferas liberan lernadon ekster ia ajn edukejo?
Alivorte, vi estas ĉu desupristo ĉu desubisto?
Ofte la esperantistoj havas desuprismajn aŭ desubismajn opiniojn sen koni kaj tiujn teoriojn kaj eĉ ilian ekziston.


Do, kio estas desuprismo?
El vikipedio:

La desuprismo estas la kredo, ke oni povas atingi la [...] ĝeneralan enkondukon de Esperanto per konvinkado de politikistoj, per leĝa enkonduko de Esperanto en la lernejojn, kaj la koncerna agado. Ĝi kontrastas kun la desubismo, kiu volas disvastigi Esperanton inter individuoj.

Kaj kio estas desubismo?
Denove el vikipedio:

Desubismo estas la kredo, ke oni povas atingi la [...] ĝeneralan enkondukon de Esperanto per disvastigo [...] inter individuoj, kaj la koncerna agado. Ĝi kontrastas kun la desuprismo, kiu volas disvastigi Esperanton per decidoj de politikistoj.

Tiuj malaj vidpunktoj ekzistas ekde la komenco de la movado.
Fakte, dum la 6-a UK, kiu okazis en Usono, Zamenhof asertis “La celo, por kiu ni laboras, povas esti atingita per du vojoj: aŭ per laboro de privataj homoj, aŭ per dekreto de la registaroj. Plej kredeble ĝi estos atingita per la unua vojo.”
Do Zamenhof mem estis desubista... kvankam tiu "plej kredeble" estas ankaŭ malespero en helpo de ŝtataj sistemoj.

Do... estas pli efika ĉu desuprismo ĉu desubismo?
Kompreneble desuprismo estus la plej facila vojo por atingi vastan rezulton.
Se ŝtato kreas leĝon per kiu ĝi devigas ĉiujn lerni kaj uzi Esperanton, tiuj ŝtatanoj iĝas tuj-tuje esperantistoj.

Tamen, oni diras ke la facila vojo estas suĝesto de la diablo!
Rigardu ni la tutan aferon laŭ alia vidpunkto: la kvalito.
Eble tiuj ŝtatanoj ĉu konus la internan ideon?
Ĉu eble tiuj konduti kiel naturaj esperantistoj?
Parte jes, parte ne. Ĉiukaze, tiu "devigo" ne helpas la disvastigon de la filozofio e la vivmaniero kiu estas kutime komuna al ĉiuj naturaj esperantistoj sendepende de iliaj politikaj ideoj, posedoj, nacioj k.t.p.

La desubisma vojo estas la malpli facila.
Ĝi certigas sufiĉan bonan kvaliton sed nesufiĉan kvanton.
La desubisma vojo postulas multon al la movado... ĉiaman sindevigon en la disvastigo de la lingvo kaj ĝiaj ideoj. Tamen ĝi estas la plej solida vojo; fakte se ŝtato malpermesus Esperanton, nia lingvo daŭras ĉiukaze, kvankam en kaŝiteco. Tio jam okazis en historio; tamen tiam la pluvivo de Esperanto estis ebla nur pro la firma konvinko de tiuj samideanoj (do pro la kvalito).

Do estas pli bona ĉu desuprismo ĉu desubismo?
Evidente desubismo estas preferinda, tamen desuprismo havas kelkajn bonajn punktojn tiel ke estus domaĝe tute rifuzi tiun agmanieron.
Eble la solvo estas en la mezo.
Nu... kion vi opinias pri Esperanto kiel libera studobjekto en la lernejo? :)